Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2008

ΓΕΝΙΚΑ

Η Βορειοανατολική Αττική διοικητικά υπάγεται στην Νομαρχία Ανατολικής Αττικής και περιλαμβάνει τους ΟΤΑ: Αχαρνών, Θρακ/νων, Αγίου Στεφάνου, Κρυονερίου, Άνοιξης, Δροσιάς, Διονύσου, Σταμάτας, Αυλώνα, Αδιφνών, Γραμματικού, Βαρνάβα, Πολυδενδρίου, Καπανδρίτι, Μαλακάσας, Μαραθώνα, Ωρωπού, Κάλαμου.

Στα όρια της βρίσκουμε τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, τη Βόρεια Πεντέλη, τους ποταμούς Ασωπό και Κηφισό, τη λίμνη του Μαραθώνα ενώ βρέχεται από το Νότιο Ευβοϊκό.

Τα τελευταία χρόνια η περιοχή στο σύνολο της φιλοξενεί πλήθος νέων κατοίκων, κάποιοι από τους οποίους μετέτρεψαν την εξοχική τους κατοικία σε πρώτη κατοικία και εργάζονται κυρίως στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών και τις Αχαρνές ,στη βιομηχανική ζώνη των Οινοφύτων, στις επιχειρήσεις που αναπτύσσονται κατά μήκος της Εθνικής Οδού, σε νέες υπηρεσίες και οικονομικές δραστηριότητες που αναδύονται στις πόλεις που μεγαλώνουν. Ζωντανή αλλά φθίνουσα είναι η παραδοσιακή γεωργική οικονομία ενώ μεγάλη είναι η τουριστική δραστηριότητα στις ακτές του Νότιου Ευβοϊκού.

Είναι μια περιοχή πλούσιου φυσικού περιβάλλοντος που παρουσιάζει ταυτόχρονα οξυμένα περιβαλλοντικά προβλήματα στα οποία οφείλουμε να δώσουμε προτεραιότητα.

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ (ΑΣΩΠΟΣ - ΚΗΦΙΣΟΣ)

Οι δεκάδες ανεξέλεγκτες χωματερές και η ανυπαρξία ολοκληρωμένου συστήματος αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα αλλά και χειμάρους,ποτάμια, λίμνες. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμα και η λίμνη του Μαραθώνα έγινε αποδέκτης βοθρολυμάτων.

Τα φυτοφάρμακα επίσης μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και μάλιστα η πηγή της μόλυνσης είναι διάχυτη και δύσκολα να αντιμετωπισθεί, εκτός εάν αλλάξουν οι μέθοδοι παραγωγής γεωργικών προϊόντων.

Όμως η πιο επικίνδυνη μορφή μόλυνσης είναι η τοξική που δυστυχώς δεσπόζει στην περιοχή με την περίπτωση του Ασωπού Ποταμού.

Χαρακτηρισμένος εδώ και 40 χρόνια με Προεδρικό Διάταγμα ως αγωγός παροχέτευσης επεξεργασμένων λυμάτων! ο Ασωπός ποταμός έγινε αποδέκτης των αποβλήτων από εκατοντάδες βιομηχανίες που εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή των Οινοφύτων. Οι περισσότερες επιχειρήσεις, αν και υποχρεούνται από το νόμο δεν έχουν εγκαταστάσεις βιολογικού-χημικού καθαρισμού ενώ όσες έχουν, υπολειτουργούν τις εγκαταστάσεις αυτές. Υπάρχουν καταγγελίες ότι πολλά εργοστάσια λειτουργούν με εξάμηνες και ετήσιες άδειες και ότι χρησιμοποιούνται γεωτρήσεις για την απευθείας εναπόθεση τοξικών αποβλήτων στον υδροφόρο ορίζοντα! Το τελικό αποτέλεσμα είναι η μόλυνση του νερού με βαρέα μέταλλα (μόλυβδο, κάδμιο, υδράργυρο, χρώμιο) εξαιρετικά επικίνδυνα για την υγεία. Από τον περασμένο Αύγουστο μάθαμε ότι μας "τιμά με την παρουσία του" και το εξασθενές χρώμιο, αναγνωρισμένη καρκινογόνος ουσία που η χρήση της έχει απαγορευθεί στις Η.Π.Α από τη βιομηχανία μετάλλων. Η ουσία αυτή που έπρεπε να μην υπάρχει καν στο πόσιμο νερό έχει εμφανισθεί σε αξιοσημείωτες ποσότητες σε μια σειρά μετρήσεων. Το γεγονός μάλιστα ότι γνωρίζουμε μόλις μερικούς μήνες την ύπαρξη του στοιχείου αυτού, δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχε στο παρελθόν. Πολύ απλά δεν γινόντουσαν μετρήσεις για την ανίχνευση του. Αυτό το "εμπλουτισμένο" νερό χρησιμοποιείται τελικά για τις οικιακές ανάγκες και τη γεωργική παραγωγή.

Οι κάτοικοι είναι ανάστατοι και συνδέουν την μόλυνση αυτή με τις περιπτώσεις εμφάνισης καρκίνου στον πληθυσμό της ευρύτερης περιοχής. Ζητούν να πραγματοποιηθούν μελέτες για τις επιπτώσεις πάνω στην υγεία και τη διατροφική αλυσίδα. Απαιτούν την απορρύπανση του Ασωπού και τον έλεγχο της λειτουργίας των βιομηχανιών. Οι μέχρι τώρα ενέργειες της κυβέρνησης κρίνονται ανεπαρκείς σε σχέση με τη σοβαρότητα της κατάστασης. Επιβλήθηκαν αυξημένα σε σχέση με το παρελθόν πρόστιμα , που όμως δεν φαίνονται ικανά να αναχαιτίσουν την αυθαίρετη λειτουργία των βιομηχανιών, ενώ οι εργασίες αποκατάστασης του ποταμού έχουν περιορισθεί σε καθαρισμό σκουπιδιών και τσιμεντοποίηση που έχουν βλάψει το οικοσύστημα. Παραπάνω από αναγκαία είναι η κατασκευή Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας Βιομηχανικών Αποβλήτων και να σταματήσει η χρήση του Ασωπού ως αγωγού αποβλήτων.

Παρόμοια κατάσταση υπάρχει και στον Κηφισό που μάλλον θα πρέπει να χαρακτηριστεί επίσημα πλέον, ως μνημείο κρατικής ανεπάρκειας. Κανένας σεβασμός των ζωνών προστασίας που θεσπίστηκαν από το 1994 με προεδρικό διάταγμα, καμία χρηματοδότηση του φορέα διαχείρισης που ιδρύθηκε το 2002, καμία κατεδάφιση αυθαιρέτων, κανένας έλεγχος για τα απόβλητα, τα σκουπίδια και τα μπάζα που "κοσμούν" την κοίτη του.

Επιπλέον επιβάρυνση στα ποτάμια προέρχεται ακόμα και από τα όμβρια ύδατα που περιέχουν αιωρούμενα σωματίδια και βρωμιές από τα αστικά κέντρα που ξεπλένουν.

Τέλος, θα πρέπει να σημειώσουμε και τη θαλάσσια μόλυνση που προκαλείται από τα νερά των ποταμών που εκβάλλουν. Ο Νότιος Ευβοϊκός κινδυνεύει σοβαρά από τον Ασωπό και φυσικά από παρακείμενες βιομηχανίες.

Απαραίτητη είναι επίσης η δημιουργία ενός πιστοποιημένου και αδιάβλητου δικτύου συστηματικών μετρήσεων της ποιότητας των υδάτων και του δικτύου ύδρευσης πανελλαδικά.

ΠΑΡΝΗΘΑ

Πάρνηθα
Οι καμένες εκτάσεις στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας υπολογίζεται ότι φτάνουν τα 49000 στρέμματα.Η υπέργεια βλάστηση αφανίστηκε σχεδόν στο σύνολο των καμένων περιοχών ενώ χάθηκαν σχεδόν τα 2/3 του ελατόδασους και σημαντικό μέρος της πανίδας.

Το δασικό περιβάλλον που στήριζε μια τεράστια ποικιλία οργανισμών θα απουσιάσει από όλη την καμένη έκταση για πολλά χρόνια, δημιουργώντας δύσκολες συνθήκες διαβίωσης για πολλά είδη και οργανισμούς.

Δυστυχώς οι εργασίες αναδάσωσης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος δεν ξεκίνησαν με το δεξί. Ο στόχος για έναρξη της δεντροφύτευσης το Νοέμβριο του 2007 χάθηκε και μεταφέρθηκε για το επόμενο Φθινόπωρο μετά την ολοκλήρωση ενός διεθνούς διαγωνισμού(!;). Η δημιουργία των κορμοπλεγμάτων έγινε έγκαιρα αλλά είναι έργα που έχουν κυρίως αντιδιαβρωτικό και όχι αντιπλημμυρικό χαρακτήρα. Η συντήρηση κορμοπλεγμάτων και φραγμάτων είναι πολύ σημαντική όπως επίσης και η διευθέτηση ρεμάτων όπως εκείνου της Εσχατέας που αφορά τις περιοχές των Αχαρνών και Θρακομακεδώνων που πλημμυρίζουν με αποτέλεσμα να καταστρέφονται περιουσίες που ουδέποτε αποζημιώνονται επαρκώς. Δυστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχει ενεργοποίηση της κυβέρνησης στον κρίσιμο αυτό τομέα μέχρι σήμερα.
Μετά την κατασκευή των κορμοπλεγμάτων το μόνο που βλέπουμε να συμβαίνει είναι η εξαίρεση εκτάσεων από την αναδάσωση για το Καζίνο της Πάρνηθας (στην καρδιά του Εθνικού Δρυμού) και η δικαστική εμπλοκή που προέκυψε με Αυλώνα , Πολυδένδρι, Αφίδνες και Μαλακάσα ύστερα από την επέκταση του Δρυμού σε γεωργικές εκτάσεις, κάτι που δεν υπήρχε στο παρελθόν και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αυθαίρετη δόμηση.

Η κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν έχει κατανοήσει ή δεν θέλει να παραδεχθεί τα πραγματικά αίτια της μεγάλης καταστροφής που δεν ήταν άλλα από την έλλειψη συντονισμού και οργάνωσης. Δεν εφαρμόσθηκε κανένα σχέδιο πυροπροστασίας, δεν υπήρχε προετοιμασία ούτε αντίδραση. Δύο μέρες έκαιγε η φωτιά προτού φθάσει στην Πάρνηθα χρόνος που ήταν επαρκής για την κινητοποίηση όχι μόνο της πυροσβεστικής και της δασοφυλακής αλλά και των Δήμων και των εθελοντών πυροπροστασίας. Το ερώτημα είναι λοιπόν τι έχει αλλάξει από τότε και αν θα είμαστε έτοιμοι να ανιχνεύσουμε έγκαιρα και αντιμετωπίσουμε μια νέα φωτιά στην Πάρνηθα.


Η μεγάλη καταστροφή της Πάρνηθας έχει ευρύτερες επιπτώσεις στο μικροκλίμα της Αττικής. Το δάσος της Πάρνηθας αποτελούσε ένα από τους κύριους μηχανισμούς μείωσης της θερμοκρασίας του αέρα που έρεε από τον Βορρά προς την Αθήνα. Η Αθήνα πέρα από την θαλάσσια αύρα δεν θα έχει άλλους μηχανισμούς μείωσης της θερμοκρασίας της, με εξαίρεση ίσως τους ελάχιστους εναπομείναντες χώρους πρασίνου.

Για την αντιμετώπιση της κατάστασης συνολικά απαιτούνται μια σειρά μέτρων που άπτονται της χωροταξίας, των κατασκευών και της παραγωγής - κατανάλωσης ενέργειας.

Άλλα θέματα γύρω από την Πάρνηθα είναι η διαχείριση του κτήματος Τατοΐου που πρέπει να δοθεί στην τοπική αυτοδιοίκηση και σε καμία περίπτωση να μην αλλοιωθεί ο δασικός του χαρακτήρας, όπως επίσης και το Τεχνολογικό Πάρκο στις Αφίδνες από το οποίο κάποιος περιμένει να καλύπτει υψηλού επιπέδου προδιαγραφές προστασίας του περιβάλλοντος και μελετημένη πρόσβαση των εκατοντάδων εργαζόμενων σε αυτό.

ΠΕΝΤΕΛΗ

Το μεγαλύτερο πρόβλημα παρουσιάζεται με την αυθαίρετη δράση των Λατομείων που καταστρέφουν το βουνό. Είναι απαραίτητο να καθορισθούν λατομικές ζώνες και να ελέγχεται η αδειοδότηση και οι όροι λειτουργίας των μονάδων.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ

Η διαχείριση απορριμμάτων στην βόρεια αττική έχει ταυτιστεί με το πρόβλημα της χωροθέτησης των ΧΥΤΑ σε Βαρνάβα – Γραμματικό. Οι κάτοικοι αρνούνται οι δήμοι τους να γίνουν "νέα – Άνω Λιόσια", δηλαδή χώροι όπου ανερυθρίαστα, θρασύτατα και εν τέλει ταξικά πετάει τα σκουπίδια της ολόκληρη η Αττική. Ο περιφερειακός σχεδιασμός οφείλει να αναθεωρηθεί και να λάβει υπόψη του ότι η τεχνολογία των ΧΥΤΑ είναι ξεπερασμένη και ότι σε κάθε δήμο ξεχωριστά, ή σε ομάδες όμορων δήμων ή σε επίπεδο νομαρχίας μπορεί να οργανωθεί η διαχείριση των σκουπιδιών στηριγμένη στην ανακύκλωση και σε άλλες σύγχρονες μεθόδους που παράγουν υπολείμματα τα οποία μπορούν να αποθηκευθούν σε ειδικούς χώρους ΧΥΤΥ .
Δυστυχώς ή πολιτεία επιμένει μέχρι σήμερα στην εφαρμογή του ίδιου Περιφερειακού Σχεδιασμού χωρίς εξετάζει ούτε την αποκέντρωση της διαχείρισης των απορριμμάτων αλλά ούτε και τον Εθνικό Σχεδιασμό που διάφορες μελέτες λένε ότι είναι εφικτός (Μελέτη Πολυτεχνείου Κρήτης).

ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ - ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ

Ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (πυλώνες και καλώδια υψηλής τάσης) διέρχεται δίπλα από σπίτια, σχολεία και κοινόχρηστους χώρους. Είναι γενικότερη απαίτηση η ασφαλής υπογειοποίηση των γραμμών μεταφοράς. Επίσης ανησυχία υπάρχει για την έκθεση από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Είναι καιρός να μπει ένα τέλος στις αυθαίρετες εγκαταστάσεις, στη απόκρυψη της θέσης των κεραιών. Για τις γραμμές μεταφορές ,για την κινητή τηλεφωνία, για κάθε θέμα που άπτεται της υγείας των πολιτών απαιτείται ολοκληρωμένο σύστημα μετρήσεων, επιδημιολογικές μελέτες και πάνω απ’ όλα να ακολουθείται η αρχή της συνετής αποφυγής και πρόληψης δηλαδή να έχουμε τις χαμηλότερες δυνατές τιμές έκθεσης του πληθυσμού σε πιθανούς κινδύνους.

ΣΧΕΔΙΟ ΠΟΛΗΣ

Το πρόβλημα του Σχεδίου Πόλεως είναι κυρίαρχο σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Βόρειας Αττικής μερικές από τις οποίες διέπονται από το καθεστώς του 1923 . Η έλλειψη του Γενικού Χωροταξικού Σχεδίου για την Αττική είναι προφανής και έχει τις επιπτώσεις της παντού. Η καθυστέρηση σε εντάξεις περιοχών δεν επιτρέπει τη χωροθέτηση υποδομών κοινής ωφελείας (δρόμοι, αποχέτευση, ύδρευση) , κοινόχρηστων χώρων (πάρκα, πλατείες) και υποδομών εκπαίδευσης – κοινωνικής πολιτικής (σχολεία, ΚΑΠΗ κ.α). Πολλές φορές οι χρήσεις γης αναμιγνύονται με ασύμβατο τρόπο (κατοικίες γύρω ή μέσα σε ημιτελής Βιομηχανικές Περιοχές) κ.α .